TY - JOUR ID - 135 TI - اصطلاح‌شناسی «عدالت» و پیوند آن با مفاهیم همسو در آموزه‌های نهج‌البلاغه JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 12 LA - fa SN - 2008-7160 AU - Seyed javad, Ahmadi AD - دانشجوی دکتری - علوم سیاسی Y1 - 2013 PY - 2013 VL - 4 IS - 1 SP - 37EP - 53حق ,صاحب حق ,استقامت ,عدل ,جور ,حدّ معین ,DO - AB - دانشمندان علوم اسلامی در تعریف «عدالت» تعبیرهای مختلفی دارند؛ مانند اجتناب از گناهان کبیره و عدم اصرار بر صغیره، دادن هر حقی به صاحب حق و... . چنان که در تبیین معنای لغوی «عدالت» به انصاف، مساوات و میانه روی اشاره می شود. شناخت دقیق معنای لغوی این واژه و یافتن نسبت آن با تعریف های اصطلاحی عدالت در علوم مختلف، ما را به فهم کامل و بهتری از عدالت خواهد رساند. در این مقاله، با بررسی هر یک از معانی لغوی «عدل»، همراه با ارائه شواهدی از نهج البلاغه، به تحلیل مفهوم این واژه پرداخته شده و مشخص گردید که «عدل» در لغت، مقابل «جور» و به معنای استقامت و منحرف نشدن از حدود طبیعی و شرعی اشیا است. به عبارت دیگر، عدالت یعنی رعایت حدودی که هر شیء (به معنای اعمّ کلمه)، به لحاظ قانون عقل یا شرع، مقتضی آن است. این معنای واحد بر تمام اقسام عدالت، أعم از عدل الهی (تکوینی و تشریعی) و عدل بشری (عدالت اخلاقی، قضایی و...) قابل اطلاق است. از این رو، تعریف امام علی(ع) از عدل به «انصاف»، «أدای حقوق صاحبان حق»، «میانه روی» و «قرار دادن هر چیزی در جایگاه مناسبش» با یکدیگر هماهنگ و ناظر به معنای لغوی عدالت بوده است. تعریف اخیر، تعریفی جامع به حساب می آید به نحوی که همه‌ی تعریف هایی که در علوم مختلف از اقسام عدالت ارائه می شود، ریشه در همین تعریف دارد. بنابراین، واژه‌ی «عدل» به اشتراک معنوی بر تمام اقسام مصادیق خود صدق می کند. UR - https://marefateakhlagi.nashriyat.ir/node/135 L1 - https://marefateakhlagi.nashriyat.ir/sites/marefateakhlagi.nashriyat.ir/files/article-files/3_0.pdf ER -