TY - JOUR ID - 29 TI - حسن و قبح از دیدگاه آخوند خراسانی JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 12 LA - fa SN - 2008-7160 AU - Mohammad Hossein, AD - Y1 - 2010 PY - 2010 VL - 1 IS - 4 SP - 5EP - 20ذاتی ,حسن ,قبح ,آخوند خراسانی ,عقلی ,اعتباری. ,DO - AB - مسئله‌ی حسن و قبح، در یونان باستان قبل از اسلام مطرح بوده، و در میان متکلمان اسلامی رشد یافته است. در این میان، اصولی معروف، ملامحمد کاظم آخوند خراسانی نظریه‌ی سازگاری و ناسازگاری با قوه‌ی عاقله را درباره‌ی حسن و قبح عقلی ارائه کرده است. در این دیدگاه در بخش معناشناسی، اختلاف در سعه و ضیق وجودی موجب آثار خیر و شر، و آن هم سبب سازگاری و ناسازگاری با قوه عاقله می شود که مدح و ذم فاعل را فراهم می آورد. رویکرد هستی شناسی در این معنا بسیار قوی است؛ زیرا جهت کمال و نقص وجودی افعال را در ادراک ملایمت و ناملایمت دخیل می داند. همچنین با مطلق گرایی در قضایای اخلاقی هماهنگی تام دارد. از جنبه‌ی معرفت شناسانه، بر مبنای واقع گرایی در قضایای اخلاقی، معرفت حسن و قبح توسط عقل امکان پذیر شمرده می شود؛ زیرا از راه سازگاری و ناسازگاری با قوه‌ی عاقله، عقلی بودن ارزش ها اثبات، و در پی آن حسن و قبح افعال درک، و ضرورتاً موجب مدح و ذم فاعل مختار می شود. این مسئله در برابر مشهوری دانستن قضایای اخلاقی است که برای حسن و قبح، واقعیتی جز شهرت و تطابق آرای عقلا قائل نیست. UR - https://marefateakhlagi.nashriyat.ir/node/29 L1 - ER -