سال يازدهم، شماره دوم، پياپي 28، پاييز و زمستان 1399

* حميد عاشوري / دانشجوي کارشناسي‌ارشد، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني ره    ashoory.hamid@yahoo.com
احمدحسين شريفي / استاد گروه فلسفه، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني ره    sharifi1738@yahoo.com
دريافت: 06/09/1398 ـ پذيرش: 14/02/1399

چکيده
شناخت هويت انساني و ويژگي‌هاي آن، نقشي انکارناپذير در مسائل علوم انساني دارد. هدف اين مقاله، پاسخ به اين مسئله است که اولاً، ملاصدرا ويژگي هويت انساني را چه مي‌داند؛ يعني چه ويژگي يا ويژگي‌هايي لازم است تا واقعيت وجودي در جرگۀ انسانيت وارد شده و از ساير موجودات متمايز شود؟ ثانياً، اين نوع نگاه ملاصدرا، چه تأثيري در هدف اخلاق دارد. روش اين پژوهش، توصيفي و تحليلي است؛ زيرا در ابتدا بايد با توجه به مباني فلسفي و انسان‌شناختي ملاصدرا، نظر او را در مورد ويژگي هويت انساني به دست آوريم. سپس، دلالت‌هاي اين نگاه را در هدف اخلاق تحليل کنيم. ملاصدرا با توجه به مباني خاص خود، اعم از فلسفي و انسان‌شناختي، ويژگي خاص انساني را «ناطقيت» مي‌داند و طبيعتاً دلالت آن در هدف اخلاق، به اين صورت است که هدف‌هايي همچون لذت شخصي يا آزادي به معناي الحادي آن را ردّ مي‌کند و نهايت حرکت انسان را در آگاهي هرچه بيشتر به فقر ذاتي و عين‌الربط بودن خود، به خالق و درک توحيد خاص و فناي في‌الله مي‌داند.
کليدواژه‌ها: هويت انسان، غايت، اخلاق، ملاصدرا، حکمت متعاليه.