معرفت اخلاقی، سال شانزدهم، شماره دوم، پیاپی 38، پاییز و زمستان 1404، صفحات -

    پویایی و ثبات اخلاق دینی: مطالعه تطبیقی آگاهی تاریخی در دیدگاه‌های راتزینگر و کوران و رهیافت اسلام در پاسخگویی به چالش‌های نوین

    نوع مقاله: 
    ترویجی
    نویسندگان:
    ✍️ مهاجر مهدوی راد / *عضو هیئت علمی - دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر / ali1945reza@kmsu.ac.ir
    doi 10.22034/marefateakhlagi.2025.5002162
    چکیده: 
    یکی از بنیادی‌ترین ارکان اخلاقی هر سنت دینی، آموزه‌های اخلاقی آن دین است. در تفسیر این آموزه‌ها، رویکردهای مختلفی وجود دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها تأثیر آگاهی تاریخی بر تفسیر اخلاق دینی است. پژوهش حاضر با رویکرد تحلیلی-تطبیقی به بررسی نقش آگاهی تاریخی در تفسیر و بازخوانی آموزه‌های اخلاقی در سنت‌های مسیحی و اسلامی می‌پردازد. محور اصلی پژوهش، تحلیل مناظره ژوزف راتزینگر و چارلز کوران است؛ دو الهی‌دان برجسته که یکی بر ثبات و هویت سنتی اخلاق دینی و دیگری بر ضرورت بازنگری و انطباق آموزه‌ها با شرایط تاریخی تأکید دارد. کوران با رویکرد تاریخی و استقرایی، اهمیت زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی در تحول آموزه‌های اخلاقی کلیسا را برجسته می‌کند، در حالی که راتزینگر بر حفظ اصول پایدار و پرهیز از نسبی‌گرایی اخلاقی تأکید دارد. تطبیق این مناظره با سنت اسلامی نشان می‌دهد که مفاهیمی چون اجتهاد و مقاصد شریعت امکان پویایی و انطباق آموزه‌های اخلاقی با تحولات روز را فراهم می‌سازند. همچنین، آگاهی تاریخی در ارتقای زیست اخلاقی، تفسیر پویا و جلوگیری از جمود فکری در آموزه‌های اخلاقی اسلام نقش مهمی دارد. یافته‌ها حاکی از آن است که ترکیب آگاهی تاریخی با پایبندی به اصول بنیادین، الگویی متعادل برای زیست اخلاقی در عصر حاضر ارائه می‌دهد
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    "Historical Consciousness and Ethical Sustainability: A Comparative Analysis of the Debate between Curran and Ratzinger and the Islamic Approach to Contemporary Issues"
    Abstract: 
    One of the fundamental pillars of ethics in any religious tradition is its moral teachings. However, scholars adopt various approaches to interpreting these teachings, among which the influence of historical consciousness on religious ethics interpretation is significant. This study employs an analytical-comparative method to explore the role of historical awareness in interpreting and re-reading ethical teachings in Christian and Islamic traditions. The research centers on the debate between Joseph Ratzinger and Charles Curran, two prominent theologians: Ratzinger emphasizes the stability and traditional identity of religious ethics, while Curran advocates revising and adapting teachings to historical contexts. In the Christian tradition, Curran highlights the importance of social and cultural contexts in shaping and evolving Church ethics, whereas Ratzinger stresses preserving enduring principles and resisting moral relativism. By comparing this debate to the Islamic tradition, the study shows that concepts like ijtihad (independent reasoning) and maqasid al-sharia (objectives of Islamic law) enable ethical dynamism and adaptation in Islam. The research also underscores the role of historical consciousness in enhancing ethical living, promoting dynamic interpretation, and preventing intellectual rigidity in Islamic ethics. The findings suggest that combining historical awareness with adherence to fundamental principles offers a balanced model for ethical interpretation and practice today, avoiding extremes of traditionalism and relativism and fostering interfaith dialogue.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    مهدوی راد، مهاجر.(1404) پویایی و ثبات اخلاق دینی: مطالعه تطبیقی آگاهی تاریخی در دیدگاه‌های راتزینگر و کوران و رهیافت اسلام در پاسخگویی به چالش‌های نوین. دو فصلنامه معرفت اخلاقی، 16(2)، - https://doi.org/10.22034/marefateakhlagi.2025.5002162

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    مهاجر مهدوی راد."پویایی و ثبات اخلاق دینی: مطالعه تطبیقی آگاهی تاریخی در دیدگاه‌های راتزینگر و کوران و رهیافت اسلام در پاسخگویی به چالش‌های نوین". دو فصلنامه معرفت اخلاقی، 16، 2، 1404، -

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    مهدوی راد، مهاجر.(1404) 'پویایی و ثبات اخلاق دینی: مطالعه تطبیقی آگاهی تاریخی در دیدگاه‌های راتزینگر و کوران و رهیافت اسلام در پاسخگویی به چالش‌های نوین'، دو فصلنامه معرفت اخلاقی، 16(2), pp. -

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    مهدوی راد، مهاجر. پویایی و ثبات اخلاق دینی: مطالعه تطبیقی آگاهی تاریخی در دیدگاه‌های راتزینگر و کوران و رهیافت اسلام در پاسخگویی به چالش‌های نوین. معرفت اخلاقی، 16, 1404؛ 16(2): -