تأمل در زوایای پیچیدة زندگی مدرن، تشنگی روزافزون بشر جدید به اخلاق و معنویت را نشان می دهد. بشریت نتیجة جدایی «علم» از «اخلاق» و «پیشرفت» از «معنویت» را با تمام وجود خود در قرن بیستم لمس کرد. پیدایش جنگ های جهانی اول (با بیش از یازده میلیون کشته و زخمی) و جنگ جهانی دوم (با بیش از 59 میلیون کشته و زخمی) و هدر دادن میلیاردها دلار از منابع مادی و تخریب جبران ناپذیر محیط زیست از یک سو و ایجاد یأس و اضطراب و سرخوردگی روحی و معنوی از سوی دیگر، از ثمرات و پیامدهای جدایی بشریت از اخلاق و معنویت بود. تداوم وضعیت جنگ و خونریزی و تجاوز به حقوق ملت های مستضعف در گوشه و کنار عالم، همگی از محصولات این جدایی و گسست است. بر اساس آمار رسمی بعد از وقوع جنگ جهانی دوم، هر سال به طور میانگین 30 جنگ مسلحانه در گوشه و کنار جهان رخ داده است که بعضی از آنها مثل جنگ تحمیلی عراق علیه جمهوری اسلامی ایران نزدیک به 8 سال طول کشید. در دوران به اصطلاح جنگ سرد (از سال 1945 تا 1990)، بر اساس گزارش های بین المللی تنها سه هفته در دنیا جنگ نبوده است. یعنی از مجموع 2346 هفته تنها سه هفته بشریت بدون جنگ و خونریزی در روی زمین زیست کرده است! متأسفانه این روند در یک دهه ای که از قرن بیست و یکم می گذرد همچنان ادامه دارد. جنگ های متعددی در مناطق مختلف دنیا در جریان است و عموماً یا به طور مستقیم از سوی کشورهای صنعتی و پیشرفتة جهان به سرکردگی آمریکا و انگلستان علیه کشورهای ضعیف شکل گرفته اند و یا با حمایت های غیر مستقیم آنها و از سوی حکومت های خودفروخته!

به همین دلیل، بسیاری از دلسوزان بشریت، تنها راه برون رفت از این وضعیت را بازگشت به اخلاق و معنویت می دانند. اما این حقیقت مهم را نباید نادیده گرفت که «بازگشت به اخلاق و معنویت» هر چند شعاری جذاب و زیبا است، اگر به درستی صورت نگیرد و اخلاق و معنویتِ حقیقی به بشر عرضه نشود، ممکن است خسارت هایی به مراتب بدتر و عمیق تر برای بشریت در پی داشته باشد. اگر تاکنون بشر داعیة پیروی از اخلاق و معنویت را نداشت ممکن است از این به بعد با توسل به نظام های اخلاقی جنگ سالار و ضعیف کش، مثل نظام اخلاقی نیچه، و یا معنویت های منهای دین و خدا، توجیه اخلاقی و معنوی هم برای رفتارهای حیوانی و وحشیانة خود داشته باشد!

بر همین اساس مسؤولیت سنگین مدافعان اخلاق و معنویت اسلامی در روزگار حاضر معرفی دقیق و همه جانبة اخلاق اسلامی به بشریت است. این حقیقت را باید توجه داشته باشیم که بشریت سرخورده از نظام های سکولار و تشنة اخلاق و معنویت منتظر ما نمی ماند، اگر آب زلال اخلاق و معنویت اسلامی را دریافت نکند، برای رفع عطش خود به دنبال سراب های رنگارنگی خواهد رفت که شیاطین برای او جلوه می دهند و آنگاه باید منتظر خسارت های به مراتب بیشتر از دوران مدرن بود.

مدافعان اخلاق و معنویت راستین افزون بر معرفی الگوها و معیارهای اخلاقی درست و نجات بخش (=اخلاق توصیفی)، لازم است مبانی عقلانی و فلسفی اخلاق اسلامی را نیز تبیین نمایند (=فرااخلاق؛ اخلاق تحلیلی). و کاربرد اصول، ارزش ها و آرمان های اخلاقی اصیل را در ابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی بشریت نشان دهند (اخلاق کاربردی). این هدفی است که مجلة «معرفت اخلاقی» می کوشد تا در حد مقدورات خود در راستای آن حرکت نمایند.

با لطف الهی پس از انتشار نخستین شمارة مجلة معرفت اخلاقی، با حجم عظیمی از مقالات علمی از سوی محققان و پژوهشگران حوزوی و دانشگاهی مواجهه شدیم در همین جا بر خود لازم می دانم ضمن قدردانی از الطاف همة عزیزان، مجدداً تأکید کنم که «معرفت اخلاقی» متعلق به همة اخلاق پژوهان است؛ همة پژوهشگران و اندیشمندان این حوزه می توانند معرفت اخلاقی را پایگاهی برای طرح اندیشه ها و پژوهش های خود بدانند. ما همچنان منتظر دریافت مقالات عالمانه و محققانة همة اخلاق پژوهان کشور هستیم.

سردبیر