Ma`rifat Akhlaqi

نفس، یکی از ابعاد وجودی انسان است که دارای مراتب مختلفی و به حالات و شئون مختلفی متصف می شود. یکی از این حالات، حالت لوّامگی آن است که پس از اتصاف به آن، «نفس لوّامه» خوانده می شود. اینکه نفس لوّامه چیست و چه عواملی در فعلیت و بیداری آن نقش دارند، مسئله ای است که این پژوهش به دنبال پاسخ به آنها است. روش پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی است و در جمع آوری داده های، از منابع کتابخانه ای استفاده شده است. با مطالعه و بررسی منابع مربوطه، به دست آمد که نفس لوّامه یکی از حالات، مراتب و شئون نفس است که؛ هنگام ارتکاب معاصی توسط آدمی، بدان متصف می شود؛ بدین معنا که تمامی انسان ها از برّ و فاجر، بعضی هم در دنیا و هم در قیامت و بعضی صرفاً در قیامت، بر اثر حضور و بروز عواملی بیداری آفرین، این حالت لوّامگی را در خود احساس کرده و در نتیجة ، به دلیل انجام فجور و یا قلت انجام کار نیک، ندامت حاصل شده و به ملامت خود می پردازند.