Ma`rifat-i Akhlaqi, Volume 16, Issue 1, No 37, Year 2025 , Pages 53-66

    An Analysis of the Practical Applications of Allama Majlisi’s Ethical Theory

    Article Type: 
    Promotional
    Writers:
    Hamzeh Ali Bahrami / Associate Professor, Department of Islamic Studies, Ahlul Bayt University of Isfahan / bahrami1918@yahoo.com
    Jafar Shanzari / Associate Professor, Department of Philosophy and Islamic Speculative Theology, University of Isfahan / j.shanazari@ltr.ui.ac.ir
    ✍️ Maryam al-Sadat Hashemi / PhD Graduate in Islamic Speculative Theology, Banu Mojtahedeh Amin Institute of Higher Education, Isfahan / hashmysadat@gmail.com
    Pages: 53-66 Receive Date: 2025/10/17 Accept Date: 2025/10/17
    dor 20.1001.1.20087160.1404.16.1.4.3
    doi 10.22034/marefateakhlagi.2024.5000216
    Abstract: 
    As a vital necessity for all societies, Ethics has seen diverse theoretical and practical approaches by Eastern and Western thinkers and ethicists. Islamic scholars also have paid special attention to this issue and considered the main mission of religion to be the ethical education of man. Having paid great attention to ethics in his books and writings, Allama Majlisi advocates a "narrative-based ethical framework" rooted in revelation. Reviewing his books, this analytical study examines his ethical theory and its impact on applied ethics. Findings reveal that Majlisi’s theory integrates the three major normative ethical theories, forming a "macro-theory." This innovative approach comprehensively addresses human ethical relations across individual, social, environmental, and divine ethics. Unlike secular Western theories, Majlisi’s framework emphasizes theocentric ethics and includes all human moral relations (with oneself, with others, and most importantly with God).
    Keywords: 
    ethics
    ethical theory
    applied ethics
    practical applications
    Allama Majlisi
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :تحلیلی برکاربردهای عملی نظریه اخلاقی علامه مجلسی
    Abstract: 
    اخلاق یک امر مهم و نیاز ضروری برای همة جوامع بشری بوده و تا کنون در حوزة اخلاق نظری و عملی دیدگاه‌های مختلفی از سوی هریک از اندیشمندان و اخلاق‌پژوهان شرقی و غربی ارائه شده است. اندیشمندان اسلامی نیز به این امر اهتمام ویژه داشته و رسالت اصلی دین را پرورش انسان‌ها در حوزة اخلاق می‌دانند. از جمله این اندیشمندان علامه محمدباقر مجلسی است. ایشان داعیه‌دار «طرح اخلاقی نقلی» با بهره‌گیری از آموزه‌های وحیانی است و در کتا‌ب‌ها و نگاشته‌های خویش به اخلاق عنایت بسیار داشته است. ازاین‌رو در جهت دستیابی به دیدگاه‌های اخلاقی ایشان، این پژوهش با رویکرد تحقیقی ـ تحلیلی و با مطالعه آثار وی در پی پاسخ به این سؤال است که نظریة اخلاقی علامه مجلسی چیست؟ و چه تأثیری در حوزة اخلاق کاربردی و عملی دارد؟ یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که نظریة اخلاقی ایشان نظریه‌ای تلفیقی است که شامل هر سه نظریة اصلی مطرح در اخلاق هنجاری می‌شود و می‌توان آن را یک «کلان نظریه» دانست. این مطلب مهم‌ترین جنبة ابداعی و نوآورانه در نظریه ایشان است. اما مهم‌تر آنکه نظریة علامه مجلسی در تمام حوزه‌های اخلاق کاربردی و عملی، از جمله اخلاق فردی، اجتماعی، محیط ‌زیست و اخلاق خدایی اثرگذار است. در واقع نظریة ایشان برخلاف دیگر نظریات مطرح، به‌ویژه نظریات مطرح در جهان غرب که خالی از هر نوع اخلاق خداباور هستند، تمام ارتباطات اخلاقی انسانی (ارتباط با خود و با دیگری و مهم‌تر از همه با خدا) را پوشش می‌دهد.
    Keywords: 
    اخلاق
    نظرية اخلاقي
    اخلاق کاربردي
    کاربردهاي عملي
    علامه مجلسي
    References: 
    • اسلامی، محمدتقی و همکاران (1386). اخلاق کاربردی چالش‌ها و کاوش‌های نوین در اخلاق عملی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
    • احمدپور، مهدی و همکاران (1389). کتاب شناخت اخلاق اسلامی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
    • ابراهیم‌پور، مهدی (1392). نقش بندگی در اخلاق اجتماعی. قم: بی‌نا.
    • بخشی، مرتضی و نمازی اصفهانی، محمود (1402). بررسی جایگاه اخلاق فضیلت در اخلاق هنجاری و اخلاق وحیانی. اخلاق وحیانی، 13(1)، 91ـ119.
    • بنسون، جان (1382). اخلاق محیط زیست. ترجمة عبدالحسین وهاب‌زاده. مشهد: جهاد دانشگاهی.
    • جمعی از نویسندگان (1389). اخلاق همسرداری. قم: دانشگاه قم.
    • حسینی، سیدمازیار و خوش‌منش، ابوالفضل (1401). تبیین نسبت نظریات اخلاق هنجاری با طرح اخلاقی قرآن کریم. علوم قرآن حدیث، 3، 29ـ50.
    • سربخشی، محمد (1401). نقد و بررسی نظریة اخلاقی قرب‌گرایی. معرفت فلسفی، 19(1)، 109ـ127.
    • شریفی، احمدحسین (1391). آیین زندگی. قم: دفتر نشر معارف.
    • عطاردی، عزیزالله (بی‌تا). ایمان و کفر. بی‌جا: عطارد.
    • علیا، مسعود (1391). فرهنگ توصیفی فلسفة اخلاق انگلیسی به فارسی. تهران: هرمس.
    • فرانکنا، ویلیام کی (1383). فلسفة اخلاق. ترجمة هادی صادقی. قم: طه.
    • مجلسی، محمدباقر (1409ق). حق الیقین. تهران: دار الکتب الاسلامیه.
    • مجلسی، محمدباقر (1382). عین الحیات. تهران: قدیانی.
    • مجلسی، محمدباقر (1403ق). بحار الانوار. بیروت: مؤسسة الوفاء.
    • مجلسی، محمدباقر (بی‌تا). حلیة المتقین. بی‌جا: بی‌نا.
    • مهدی‌پور، حسن (1394). مبانی و نظام‌مندی اخلاق عرفانی امام خمینی. تهران: پژوهشکدة امام خمینی و انقلاب اسلامی.
    • مصباح یزدی، محمد تقی (1384). اخلاق در قرآن. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    • مکارم شیرازی، ناصر (1385). زندگی در پرتو قرآن. قم: سرو.
    • 60 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Bahrami, Hamzeh Ali, Shanzari, Jafar, Hashemi, Maryam al-Sadat .(2025) An Analysis of the Practical Applications of Allama Majlisi’s Ethical Theory. Ma`rifat-i Akhlaqi, 16(1), 53-66 https://doi.org/10.22034/marefateakhlagi.2024.5000216

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Hamzeh Ali Bahrami; Jafar Shanzari; Maryam al-Sadat Hashemi."An Analysis of the Practical Applications of Allama Majlisi’s Ethical Theory". Ma`rifat-i Akhlaqi, 16, 1, 2025, 53-66

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Bahrami, H, Shanzari, J, Hashemi, M.(2025) 'An Analysis of the Practical Applications of Allama Majlisi’s Ethical Theory', Ma`rifat-i Akhlaqi, 16(1), pp. 53-66

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Bahrami, H, Shanzari, J, Hashemi, M. An Analysis of the Practical Applications of Allama Majlisi’s Ethical Theory. Ma`rifat-i Akhlaqi, 2025; 16(1): 53-66