پژوهش حاضر کوشیده است با روش «توصیفی ـ تحلیلی» پیامدهای معیار ارزشگذاری اخلاقی در دو مکتب «لذتگرای حسی» و «قدرتگرایی» را با هم مقایسه کند. این مقایسه بر آسیبهای اجتماعی این دو مکتب تأکید دارد. یافتهها حاکی از آن است که هر دو مکتب میتوانند آسیبهای اجتماعی بسیاری داشته باشند؛ از جمله: (1) افزایش احتمال روابط زناشویی خارج از خانواده؛ (2) کاهش انگیزه نگهداری از فرزندان معلول؛ (3) کاهش انگیزه نگهداری افراد ناتوان و سالمند؛ (4) نبرد برای کسب قدرت و مدیریت در خانواده؛ (5) افزایش احتمال طلاق؛ (6) اختلال در جامعه از طریق افزایش هرج و مرج؛ (7) ایجاد پیامدهای خطرناک سیاسی و حکومتی. با توجه به نتایج به دست آمده، به نظر میرسد این مکاتب دو روی یک سکه هستند و هر دو پیامدهای مشابهی دارند و میتوانند آسیبهای جدی در سطح اجتماع ایجاد کنند. علت مهمی که برای بروز این مشکلات میتوان بر شمرد این است که مکاتب مذکور شناخت ناقصی از هویت حقیقی انسان دارند. با شناخت هویت راستین انسان میتوان معیارهای ارزشگذاری دقیقتری طراحی کرد. علاوه بر این به نظر میرسد قدرتگرایی به لذتگرایی بازگشت دارد؛ زیرا قدرتطلبی و احساس قدرت نیز نوعی لذت است، منتها این لذت مربوط به قوه غضب انسان است.
A Comparison of the Two Moral Schools of Sensual Hedonism and Powerism
Abstract:
Using the "descriptive-analytical" method, the present research has tried to compare the outcomes of the moral evaluation criteria in two schools of "sensory hedonism" and "powerism". This comparison emphasizes the social harms of these two schools. The findings indicate that both schools can have many social harms, including: (1) increasing the probability of non-marital relations; (2) reducing the motivation to take care of disabled children; (3) reducing the motivation to care for the disabled and elderly; (4) quarreling for power and management in the family; (5) increasing the possibility of divorce; (6) creating disorder in society by increasing chaos; (7) creating dangerous political and governmental consequences. According to the obtained results, it seems that these schools are two sides of the same coin with similar consequences and serious harms to society. The important reason for these problems is that the mentioned schools have an incomplete understanding of the true identity of human beings. By knowing the true identity and nature of human beings, a more accurate evaluation criteria can be designed. In addition, powerism seems to boil down to hedonism because the desire for power is also a kind of pleasure that is related to the faculty of irascibility.
ابنسینا، حسینبن عبدالله، 1383، رساله نفس، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
احمدپور، علی، 1399، «بررسی لذت و لذت طلبی از منظر قرآن و مادی گرایان»، اخلاق، ش 10، ص 11-41.
احمدی، خدابخش و همکاران، 1390، «مشکلات خانوادههای دارای فرزند معلول»، طب نظامی، ش1، ص 49-52.
امامی، سیده آزاده و هدایت علوی تبار، 1392، «طلوع «ابر انسان» در سپهر اندیشه نیچه»، متافیزیک، سال پنجم، ش15، ص 77-96.
جوادی آملی، عبدالله، 1384، انتظار بشر از دین، چ سوم، قم، اسراء.
جوادی آملی، عبدالله، 1396، دروس خارج تفسیر آیتالله جوادی آملی، مدرسه فقاهت.
خاکپور، محمد، 1399، «نیچه و صائب دو متفکر خردستیز»، تاملات فلسفی، ش 24، ص 395-422.
رضازاده، حسن و محمدرضا رحمانی اصل، 1392، «مقایسه معنای زندگی از دیدگاه محمدتقی جعفریتبریزی و فردریش نیچه»، انسانپژوهشی، ش 30، ص 115-134.
سبحانی، جعفر، 1379، «مکتب لذتگرایی در چهرههای گوناگون»، کلامی اسلامی، ش34، ص4 -17.
سهروردی، شهاب الدین، 1383، حکمة الاشراق، تهران، دانشگاه تهران.
کاپلستون، فردریک چارلز، 1388، تاریخ فلسفه، ترجمة سیدجلاالدین مجتبوی، تهران، سروش.
کاملی، محمدجواد، 1386، «بررسی توصیفی علل و عوامل موثر در بروز آسیب اجتماعی طلاق در جامعه ایران با توجه به آمار و اسناد موجود»، دانش انتظامی، ش 9، ص 180-179.
مصباح یزدی، محمدتقی، 1384، به سوی خودسازی، نگارش کریم سبحانی، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینى.
مصباح یزدی، محمدتقی، 1394، نقد و بررسی مکاتب اخلاقی، تحقیق و نگارش احمدحسین شریفی، قم، مؤسسة آموزشى و پژوهشى امام خمینى.
مصباح یزدی، محمدتقی،1380، فلسفه اخلاق، تحقیق و نگارش احمدحسین شریفی، تهران، بینالملل.
نراقی، احمد، 1384، معراج السعادة، قم، هجرت.
نعیمی، محمدرضا، 1391، «مشکلات جنسی و طلاق (مورد مطالعه استان گلستان)»، مطالعات جامعهشناختی، ش 1، ص 79-94.
نیچه، فردریش، 1375، فراسوی نیک و بد، ترجمة داریوش آشوری، تهران، خوارزمی.
نیچه، فردریش، 1377، تبارشناسی اخلاق، ترجمة داریوش آشوری، تهران، آگه.
نیچه، فردریش، 1387، چنین گفت زرتشت، ترجمة داریوش آشوری، تهران، آگاه.
نیچه، فردریش، 1355، دجال، ترجمة عبدالعلی دست غیب، تهران، آگاه.
Feldman, Fred, 1997, Utilitarianism, Hedonism, and Desert Essays in Moral, Philosophy, New York, Cambridge University Press
Frederick, M.Smith, 2000, Hedonism, Concise Routledge Encyclopedia of Philosophy, edited by Edward Craig, London and New York, Routledge.
Nietzsche, Friedrich, 1997, Twilight of the Idols Or, How to Philosophize with the Hammer, Translated by Richard Polt Introduction by Tracy Strong Hackett, USA, Publishing Company, Inc. Indianapolis/Cambridge
Schwegler, Albert, 1886, History of Philosophy in Epitome,New York, D.Appleton & Company
https://www.howzeh.net
https://www.mesbahyazdi.ir
https://www.sid.ir