Pages:
19-32
Receive Date: 2025/10/18
Accept Date: 2025/10/18
Abstract:
Mulla Sadra’s philosophy possesses the capacity to engage with diverse domains, particularly moral philosophy. His ethical theory, rooted in his philosophical foundations, addresses core issues in ethics. This study employs library research, analytical methods, and inference to highlight key ontological and anthropological foundations of his ethical theory. Ontologically, these include the principality of existence, the equivalence of existence with goodness, knowledge, perfection, and happiness; substantial motion and the soul’s perfection; gradation of existence; the division of existence into dependent and independent; possibility in the sense of need (existential possibility) of relational beings; the universality of divine love; and the predication in high degree and low degree of the same being. Anthropologically, the foundations include existential poverty, self-love, human dignity, divine nature, the pursuit of perfection, longing for divine union and annihilation in God, moral responsibility, conscious choice, the soul’s corporeal origination and spiritual permanence, the primacy and immortality of the soul, and humanity’s reliance on revelation for attaining true perfection. The study elucidates these foundations and their connection to Mulla Sadra’s ethical theory.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :بنیان های هستی شناختی و انسان شناختی نظریه ارزش اخلاقی صدرالمتالهین
Abstract:
تفکر صدرالمتألهین ظرفیت لازم برای ورود به ساحتهای گوناگون، بهویژه فلسفة اخلاق را داراست. نظریة اخلاقی از محوریترین مباحث فلسفة اخلاق است که از مبانی تفکر وی نشئت میگیرد. از مهمترین بنیانها در این ساحت، بنیانهای هستیشناختی و انسانشناختی نظریة اخلاقی است. نویسنده به روش کتابخانهای، تحلیلی و استنباطی به اهم هر دو بنیان اشاره کرده است. اصالت وجود، مساوقت وجود با خیر، علم، کمال و سعادت، حرکت جوهری و استکمال نفس، تشکیک وجود، تقسیم وجود به رابط و مستقل و امکان فقری وجودات ربطی، سریان عشق در همة موجودات، حمل حقیقت و رقیقت و برخی دیگر از مبانی هستیشناختی، وجود فقری، حب ذات، کرامت، فطرت الهی، کمالطلبی، شوق به لقای حضرت حق و فنای فیالله، مسئولیت اخلاقی، انتخاب آگاهانه، جسمانیةالحدوث و روحانیةالبقاء بودن نفس انسانی، اصالت روح و خلود آن، نیازمندی انسان به وحی برای دستیابی به کمال حقیقی و بعضی دیگر از جمله مبانی انسانشناختی نظریة اخلاقی صدرالمتألهین است که نویسنده به تبیین و استنباط آنها و سپس به ارتباط میان آن بنیانها و نظریة اخلاقی وی پرداخته است.
References:
- احمدپور، مهدی (1395). آشنایی با دانش اخلاق اسلامی. قم: معارف.
- پینکافس، ادموند (1382). از مسئلهمحوری تا فضیلتگرایی. ترجمه و تعلیقات: سیدمحمدرضا حسینی و مهدی علیپور. قم: معارف.
- جوادی آملی، عبدالله (1386الف). رحیق مختوم. قم: اسراء.
- جوادی آملی، عبدالله (1386ب). سرچشمة اندیشه. قم: اسراء.
- جمعی از نویسندگان (1397). مبانی علوم انسانی اسلامی. قم: مؤسسۀ آموزشی پژوهشی امام خمینی.
- خزاعی، زهرا (1389). اخلاق فضیلت. تهران: حکمت.
- رهنمائی، سیداحمد (1388). درآمدی بر فلسفة تعلیم و تربیت. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- شورای عالی انقلاب فرهنگی (1390). مبانی نظری سند تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران. تهران: انقلاب اسلامی.
- عبداللهی، مهدی (1390). کمال نهایی و راه تحصیل آن از دیدگاه فیلسوفان اسلامی. قم: مؤسسۀ آموزشی پژوهشی امام خمینی.
- صدرالمتألهین (1981). الحکمة المتعالیة فی اسفار العقلیة الاربعه. قم: دار احیاء التراث.
- صدرالمتألهین (1340). رسالة سه اصل. تصحیح: سیدحسین نصر. تهران: دانشگاه علوم معقول و منقول.
- صدرالمتألهین (1354). المبدأ و المعاد. تصحیح و تعلیق: سیدجلالالدین آشتیانی. تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران.
- صدرالمتألهین (1360الف). الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیه. مشهد: المرکز الجامعی.
- صدرالمتألهین (1360ب). اسرار الآیات. تهران: انجمن حکمت و فلسفة ایران.
- صدرالمتألهین (1361). العرشیه. تصحیح: غلامحسین آهنی. تهران: مولی.
- صدرالمتألهین (1363الف). کتاب المشاعر. به اهتمام هانری کربن. تهران: کتابخانة طهوری.
- صدرالمتألهین (1363ب). مفاتیح الغیب. مقدمه و تصحیح: محمد خواجوی. تهران: مؤسسة تحقیقات فرهنگی.
- صدرالمتألهین (1366). تفسیر القرآن الکریم. قم: بیدار.
- صدرالمتألهین (1375). مجموعه رسائل فلسفی. تصحیح و تعلیق: حامد ناجی اصفهانی. تهران: حکمت.
- صدرالمتألهین (1381). کسر اصنام الجاهلیه. مقدمه و تصحیح: حسن جهانگیری. تهران: بنیاد حکمت صدرا.
- صدرالمتألهین (1383). شرح اصول کافی. تهران: مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
- صدرالمتألهین (1387). سه رسالة فلسفی. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
- عبودیت، عبدالرسول (1390). درآمدی به نظام حکمت صدرایی. تهران: سمت.
- فتحعلی، محمود و دیگران (1391). فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- کلینی، محمد بن یعقوب (1365). اصول کافی. تحقیق: علیاکبر غفاری. تهران: دار الکتب الاسلامیه.
- مازندرانی، محمدصالح بن احمد (1421ق). شرح اصول کافی. تحقیق: ابوالحسن شعرانی. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- مجلسی، محمدباقر (1403). بحار الانوار. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- مصباح یزدی، محمدتقی (1391). فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی. تهران: مؤسسة فرهنگی مدرسة برهان.
- مصباح یزدی، محمدتقی (1384). به سوی خودسازی. نگارش: کریم سبحانی. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- مطهری، مرتضی (1388). مجموعهآثار. تهران: صدرا.
- مک ناوتن، دیوید (1380). بصیرت اخلاقی. ترجمة محمود فتحعلی. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- ورمزیار، مرضیه (1396). آثار نظری و عملی وجود رابط در حکمت متعالیه. آیین حکمت، 34(9)، 159–183.
- ورمزیار، مرضیه (1400). معیار ارزش اخلاقی در نگرش صدرایی. آیین حکمت، 48(13)، 159–190.
References:
- Mc. Naughton, David (1988). Moral Vision An Introduction to Ethics. USA: Blackwell Publishing.
- Kai, Nielsen (1972). Ethics, Problems of Encyclopedia Of Philosophy. Paul Edwards, Ed. New York: Macmillian Publishing Co.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
varmazyar, Marziyeh, Hosseini Qal’eh Bahman , Seyed akbar, Gerami, Gholam hosein.(2025) The Ontological and Anthropological Foundations of Mulla Sadra’s Theory of "Moral Value". Ma`rifat-i Akhlaqi, 16(1), 19-32 https://doi.org/10.22034/marefateakhlagi.2024.5001002
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Marziyeh varmazyar; Seyed akbar Hosseini Qal’eh Bahman ; Gholam hosein Gerami."The Ontological and Anthropological Foundations of Mulla Sadra’s Theory of "Moral Value"". Ma`rifat-i Akhlaqi, 16, 1, 2025, 19-32
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
varmazyar, M, Hosseini Qal’eh Bahman , S, Gerami, G.(2025) 'The Ontological and Anthropological Foundations of Mulla Sadra’s Theory of "Moral Value"', Ma`rifat-i Akhlaqi, 16(1), pp. 19-32
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
varmazyar, M, Hosseini Qal’eh Bahman , S, Gerami, G. The Ontological and Anthropological Foundations of Mulla Sadra’s Theory of "Moral Value". Ma`rifat-i Akhlaqi, 2025; 16(1): 19-32